Thời gian gần đây, nhất là
sau khi Đảng ra nghị quyết số 12 về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa, có một số người cho rằng việc phát triển kinh tế thị
trường ở Việt Nam là sự phản bội chủ nghĩa Mác về xóa bỏ tư hữu. Vậy, thực chất
quan điểm đó là gì? Liệu phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam có phải là từ
bỏ lý luận của C.Mác về xóa bỏ tư hữu?
Trước
hết phải nhận thấy
rằng, thực chất của quan điểm này là nhằm xuyên tác, phủ nhận tính đúng đắn về
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam – một thành quả to
lớn của công cuộc đổi mới.
Thứ
hai, phát triển kinh
tế thị trường ở Việt Nam không phải là từ bỏ lý luận của C.Mác về xóa bỏ tư
hữu. Để làm rõ vấn đề này, chúng ta phải quay về lý luận gốc của C. Mác về điều
kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa. Trong quyển 1 bộ Tư bản, Mác đã
trình bày điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa. Theo đó, để sản
xuất hàng hóa ra đời và tồn tại cần có 2 điều kiện, một là, phân công lao động xã hội và hai là, sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế của những người sản
xuất. Theo tiến trình phát triển, dưới tác động của các cuộc cách mạng công
nghiệp, phân công lao động sẽ ngày càng phát triển ở trình độ cao hơn. Vấn đề
còn lại là cần làm rõ điều kiện thứ hai của sản xuất hàng hóa để tránh sự lầm
lẫn đáng tiếc. Xét về mặt lịch sử, sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa
những người sản xuất hàng hóa bắt đầu từ chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Sau
đó, trong điều kiện của sản xuất lớn với sự tách biệt giữa quyền sở hữu và
quyền sử dụng, thì sự tách biệt kinh tế giữa những người sản xuất, giữa các
doanh nghiệp thuộc cùng một chế độ sở hữu có tính tự chủ kinh doanh quy định.
Do vậy, sẽ là sai lầm khi đồng nhất sở hữu tư nhân với sự độc lập tương đối về
mặt kinh tế của những người sản xuất và coi đó là điều kiện ra đời và tồn tại
của sản xuất hàng hóa. Và như vậy, chừng nào còn tồn tại sự độc lập tương đối
về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất, chừng ấy vẫn còn tồn tại sản xuất hàng
hóa. Vận vào điều kiện thực tiễn nước ta, đi lên chủ nghĩa xã hội từ điểm xuất
phát thấp về trình độ kinh tế, lực lượng sản xuất ở nhiều trình độ khác nhau
thì tất yếu phù hợp với trình độ ấy phải là hệ thống các quan hệ sở hữu khác
nhau về tư liệu sản xuất. Do đó, sự tồn tại của sản xuất hàng hóa là tất yếu
khách quan. Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không
phải là sự từ bỏ nguyên lý của C. Mác và Ph. Ăng-ghen về xóa bỏ chế độ tư hữu,
mà ngược lại, đó là sự vận dụng sáng tạo nguyên lý nói trên vào công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở một nước có nền kinh tế chậm phát triển.
NĐL
Bài viết rất hay!
Trả lờiXóa