Lý thuyết về nền
kinh tế thị trường xã hội xuất hiện ở Cộng hoà liên bang Đức vào những năm
50 của thế kỷ XX. Theo những người sáng lập ra lý thuyết này thì nền kinh tế thị
trường xã hội không đồng nhất với cái gọi là “nền kinh tế thị trường tự do”,
không đồng nhất với “chủ nghĩa tự do mới”.
Quan niệm của P.A
Samuelson: kinh tế thị trường là một
hình thức tổ chức kinh tế trong đó người sản xuất và người tiêu dùng tác động lẫn
nhau thông qua thị trường để trả lời câu hỏi: sản xuất cái gì, cho ai, như
thế nào. Trong nền kinh tế thị trường, lợi nhuận là động lực chi phối hoạt động
của người kinh doanh. Kinh tế thị trường phải hoạt động trong môi trường cạnh
tranh do các quy luật kinh tế khách quan chi phối.
Giống nhau:
Thứ nhất, cả hai đều khẳng định vai trò của cơ chế thị trường tự
do đối với sự phát triển kinh tế xã hội: Kích thích tự do kinh
doanh, thúc đẩy cạnh tranh của các chủ thể kinh tế, phân bổ linh hoạt
các nguồn lực, sử dụng các nguồn tài nguyên một cách tối ưu, khuyến
khích tiến bộ kỹ thuật, phân phối thu nhập công bằng.
Thứ hai, cả hai
đều thừa nhận những thất bại của thị trường tự do, cạnh tranh sinh
ra độc quyền gây tác động tiêu cực đến cạnh tranh có hiệu quả, gây
mất cân đối cơ cấu và khủng hoảng kinh tế, không khai thác hết nguồn
lực kinh tế, phân phối thu nhập bất bình đẳng làm phân cực giàu
nghèo.
Khác nhau
Thứ nhất, lý thuyết kinh tế thị trường xã hội đặc biệt đề cao vai trò của cạnh tranh
có hiệu quả.
Họ cho rằng, cạnh tranh có hiệu quả là một yếu tố trung tâm và không thể
thiếu trong kinh tế thị trường xã hội.
Đánh giá thị trường thông qua các chức năng của cạnh tranh.
Thứ hai, lý thuyết của P. A. Samuleson lại hướng vào phân tích vai trò của thị trường
thông qua cơ chế vận động của nó.
Ông phát triển tư tưởng của A. Smith về "bàn tay vô hình" của cơ
chế thị trường. Cho rằng, thị trường là một cơ chế trong đó người mua và người
bán tương tác với nhau để xác định giá cả và sản lượng của hàng hóa hay dịch vụ.
Cơ chế thị trường là một trật tự kinh tế chứ không phải là sự hỗn độn. Đó
là hệ thống hoạt động thực sự kỳ diệu, không cần sự cưỡng chế hay sự hướng dẫn
tập trung của bất kỳ ai và cho đây là sức mạnh thực sự của thị trường.
Quan điểm của P.A Samuelson coi thị trường là cơ chế kinh tế rất tinh vi;
người tiêu dùng và kỹ thuật là hai ông vua trong nền kinh tế thị trường.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét